Męski temat: Czy dieta może wspomagać płodność?
Banalne wydaje się stwierdzenie, że prawidłowo zbilansowana dieta wpływa na prawidłowe funkcjonowania organizmu. Jednak może ona uchronić mężczyzn przez tzw. niepłodnością niewiadomego pochodzenia. Przyczyn tej niepłodności doszukuje się w nieodpowiednim stylu życia, na który składa się: nieprawidłowa dieta, stosowaniu używek (palenie papierosów, spożywanie alkoholu), warunki pracy i środowisko [1].
Znacząca rolę odrywa stan odżywienia, zarówno nadmierna masa ciała oraz niedożywienie. W badaniu przeprowadzonym na zdrowych, młodych mężczyznach bez problemów z płodnością zauważono związek pomiędzy nadmierną masą ciała ( BMI >25) , a obniżoną jakością nasienia [2,3]. W związku z tym, pierwszym krokiem wśród mężczyzn mających problemy tego typu powinna być obniżenie masy ciała.
Podjęcie redukcji masy ciała zmniejszy procesy oksydacyjne, które mogą przyczynić się od uszkodzenia plemników. Stres oksydacyjny to proces, w którym dochodzi do powstania wolnych rodników prowadzących do niekorzystnych zmian w komórkach organizmu, w tym do poważnych chorób np. raka. Szczególną grupą podatną na działanie stresu oksydacyjnego są mężczyźni z cukrzycą typu I.
Leczenie zaburzeń płodności w tym schorzeniu powinno obejmować stabilizację poziomu cukru we krwi (glikemii), co można wspomagać stosując dopasowaną indywidualnie dietę.
Zagraniczne towarzystwo naukowe takie jak European Society of Human Reproduction and Embryology (esHre) nie zaleca podaży suplementów w leczeniu niepłodności [1,2]. Warto zaznaczyć, że prawidłowy sposób żywienia może stanowić już element prewencji przed zaburzeniami układu reproduktywengo [3.]
Jakie produkty warto uwzględnić w swoim jadłospisie ?
- Korzystne jest spożywanie pełnoziarnistych produktów - kasze i produkty z owsa, jęczmienia i pszenicy oraz kukurydza, brązowy ryż, zarodki i kiełki zbóż to produkty bogate w selen i cynk oraz witaminę B6.
- Najlepiej wybierać chude mięso, mleko, jaja źródło witaminy B6. Zaleca się ograniczenie spożycia wieprzowiny, tłustych wędlin i smalcu zawierających tłuszcze nasycone.
- Mnie więcej 2 razy w tygodniowej diecie zawrzeć tłuste ryby morskie takie jak: makrela, łosoś, sardynki zawierających koenzym Q-10
- Zwiększyć spożycie nienasyconych kwasów tłuszczowych jedno- i wielonienasyconych, omega-3 i omega-6 znajdujących się w olejach zawierających witaminę E (oliwa z oliwek i olej sojowym), a także oleju rzepakowym i lnianym. Źródłem witaminy E oraz resweratrolu są orzeszki ziemne, natomiast pestki dyni i migdały selenu i witaminy E.
- Warto zwrócić uwagę na obecność wielu witamin w owcach i warzywach. Najlepiej wybierać świeże i sezonowe owoce i warzywa. Latem możemy wyróżnić takie owoce jak: czerwone porzeczki, kiwi, ananasy, melony, truskawki, jagody, wiśnie, winogrona, granaty, melony i brzoskwinie. Z warzyw w okresie letnim warto zwrócić uwagę na pomidory, szparagi, sałatę, szpinak, a także kapustę, zielony groszek, fasolkę szparagową, kalafior, marchew, brokuły, paprykę, ziemniaki oraz grzyby. Zimą występuje mniejszy wybór produktów roślinnych lecz dostępne są owoce cytrusowe (cytryna, pomarańcza, grejpfrut).
Warto zadbać o swoje zdrowie i życie, a najprostszym i najtańszym krokiem jest poprawa żywienia. Wyżej opisane zalecenia są wskazówkami dla mężczyzn planujących dzieci, a także panów, którzy chcą poprawić swoją sprawność seksualną bez względu na wiek.
- Bączkowski T, Żułtak-Bączkowska K, Karakiewicz B, Kurzawa R.: Przestrzeganie zaleceń dotyczących zdrowia reprodukcyjnego wśród mężczyzn diagnozowanych w kierunku niepłodności i z potwierdzoną niepłodnością, Family Medicine & Primary Care Review 2011, 13, 2: 129–131
- Jeznach-Steinhagen A, Czerwonogrodzka-Senczyna A.: Postępowanie dietetyczne jako element leczenia zaburzeń płodności u mężczyzn z obniżoną jakością nasienia, Endokrynologia, Otyłość i Zaburzenia Przemiany Materii 2013, tom 9, nr 1: 14–192
- Szostak-Węgierek D:Sposób żywienia a płodność , Medycyna Wieku Rozwojowego, 2011, XV, 4: 431-436
